Steigeren: help mijn paard steigert

Help, mijn paard steigert!

Sommige paarden steigeren om de haverklap. Deze vrij gebruikelijke manier van tegenwerken hoeft voor de ruiter geen echt probleem op te leveren, maar steigeren kan gevaarlijk worden als het paard zijn evenwicht verliest. Het is dan ook belangrijk dat men deze beweging kan pareren. In dit artikel leest u hoe u het steigeren kan opvangen en op welke manier dat u ervoor kan zorgen dat het paard niet valt.

Het ene steigeren is het andere niet

Als u een eenvoudige schrikreactie kunt onderscheiden van weerspannig gedrag, dan weet u precies hoe u moet reageren als uw paard aan het steigeren is.

Waarom steigert een paard?

Steigeren is een ingeboren eigenschap van een paard. Een jong paard dat met een oudere hengst geconfronteerd wordt, steigert op agressieve manier. Hij gaat steigeren om indruk op hem te maken en om zich te verdedigen. Er is sprake van een vechtlustige houding en deze komt meer voor bij al dan niet gecastreerde hengsten dan bij merries. Bij tamme paarden is steigeren een angstreactie of een uiting van verzet tegen iets wat hij niet wilt doen. Een hengst heeft over het algemeen nog steeds een heel sterk werkend instinct en zal gemakkelijk steigeren. Steigeren wordt vaak voorafgegaan door veel tegenwerking van het hoofd en de hals, terwijl het paard met zijn hoeven trappelt en zijn voorbenen licht opheft. De situatie kan dan beter gesust worden dan dat men de confrontatie aangaat. Deze leidt dan meestal tot een paard dat steigert.

Steigeren: gevaarlijk

Het is vaak gevaarlijker om zich te voet vlakbij een paard dat steigert te bevinden, dan op zijn rug te zitten terwijl hij aan het steigeren is. Men moet met name bedacht zijn op een steigerende hengst, want dat gaat vaak gepaard met trappen van de voorbenen. Als een paard steigert terwijl men hem aan de hand leidt, moet er met een krachtige actie van de longe of teugels voor worden gezorgd dat hij weer neerkomt, waarbij er ook voor gezorgd moet worden uit de buurt van de hoeven te blijven. Het beste is om zich naast de schouder van het steigerende paard op te stellen. Op deze manier blijft u uit de richting van de hoeven terwijl het paard aan het steigeren is.

Het weerspannige paard

Sommige weerspannige paarden maken, iedere keer als men ze iets vraagt wat ze niet zint, automatisch gebruik van steigeren om te protesteren. Als dit gedrag niet gecorrigeerd wordt voor ze volwassen zijn, is er weinig hoop dat dit euvel nog zal verdwijnen. Deze paarden zijn gevaarlijk en, welke hun andere goede kwaliteiten ook zijn, deze gaan teniet door de onvoorziene gevolgen van het steigeren. Als men een paard aanschaft, moet men hem dan ook onder werkelijke omstandigheden testen en de tijd nemen om hem met situaties te confronteren die angst kunnen opwekken. Als het paard al bij het minste geringste gaat steigeren, kunt u beter van de koop afzien.

Steigeren als angstreactie

Veel paarden steigeren uitsluitend in bijzondere en vrij weinig voorkomende situaties. Meestal is steigeren het gevolg van angst. Voorbeelden hiervan zijn angst om een trailer in te stappen, angst voor het geluid van de stappen op de loopplank, angst om een donkere ruimte binnen te gaan of waarvan de toegang nauw is. Ook kan het angst zijn voor een onaangename geur of een wild dier, water of een onbekend obstakel. Ook als het paard pijn heeft, kan hij steigeren. Paardentandartsen weten daar alles van! Bij het paardrijden kan een te harde hand, een te hard bit of een uitputtende training het paard aanzetten tot verzet tegen een dergelijke lijdensweg door te steigeren.

Moet een steigerend paard gecorrigeerd worden?

Steigeren corrigeren bij een volwassen paard is praktisch onmogelijk. Als men het paard kent, probeert men deze manier van doen te voorkomen door situaties uit de weg te gaan die dit paard doen steigeren.

Steigeren en situaties niet op de spits drijven

Zodra de tegenwerkingen van het hoofd en de hals een duidelijke aankondiging zijn van wat het paard van plan is, steigeren dus, moet u ophouden waar u mee bezig bent en op iets anders overgaan. Vervolgens kunt u in alle rust weer terugkeren op de plek waar u het bevel gaf dat hem niet beviel. Hoe dan ook, als een paard weerbarstig is, heeft het geen zin om de situatie op de spits te drijven. Daarentegen moet deze neiging bij een veulen absoluut de kop ingedrukt worden.

Welke reactie heeft mijn paard als het bang is?

In sommige situaties, zoals in een trailer moeten stappen, moet u proberen te begrijpen wat het is dat het paard angst inboezemt: de donkerte of het benauwde van een ruimte, het geluid van zijn eigen stappen op de loopplank, … Er zijn allerlei mogelijkheden om zaken waar paarden bang voor zijn te vermijden. Een eenvoudige oplossing is het verlichten van een donkere ruimte (bijvoorbeeld door het deurtje vooraan de trailer open te doen), door de loopplank met een deken te bedekken of eerst een ander paard dan het angstige paard erin te laten gaan. Soms is het al voldoende om, in plaats van aan de longe te trekken, het paard de plek zelf te laten onderzoeken en hem er vervolgens in zijn eigen tempo in te laten gaan. Als het paard van een geluid, dier, geur of plotselinge beweging schrikt, probeer hem dan gerust te stellen zodat hij niet gaat steigeren. Boos worden heeft totaal geen zin en maakt hem alleen maar banger, hetgeen hem mogelijk nog meer of sneller doet steigeren.

Wat moet ik doen als mijn paard steigert terwijl ik in het zadel zit?

Over het algemeen wordt men niet uit het zadel gelicht door een steigerend paard, want de vrij trage beweging is gemakkelijk te volgen. Een paard dat echter wild steigert, heft zich vaak te hoog op zonder zijn evenwicht te bewaren. Hij loopt dan de kans opzij of, erger nog, naar achteren te vallen. De ruiter kan zo onder het paard terecht komen en ernstig verwond raken. Als uw paard steigert terwijl u in het zadel zit, ga dan voorover hangen en steun in uw stijgbeugels. Pak de manen beet en houd u zo nodig vast aan de hals. Het doel hiervan is zwaar met uw gewicht op de voorhand van het paard druk uit te oefenen, zodat het paard weer op de voorbenen gaat staan. Trek vooral niet aan de teugels, want wanneer u aan de teugels trekt, trekt u het paard mee naar achteren en is de kans juist groter dat het paard naar achteren of opzij valt.