Microbiologie is een raar woord, althans voor de meeste mensen toch. Dit komt omdat het woord microbiologie niet dagelijks gebruikt wordt, behalve misschien voor mensen die in een bepaalde sector werken. Om een antwoord te geven op de vraag “wat is microbiologie?”, wordt hier kort uitgelegd wat de betekenis is van microbiologie. Verder in dit artikel wordt er uitgelegd wat medische microbiologie betekent en wat de geschiedenis is van microbiologie.
Wat is microbiologie?
De microbiologie is de wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van micro-organismen. Micro organismen zijn kleine organismen die met het blote oog niet waarneembaar zijn. Micro organismen spelen een belangrijke rol in alle levensprocessen, ze zijn dan ook alom vertegenwoordigd op onze aardkloot. Zo spelen ze een belangrijke rol bij het vruchtbaar houden van de aardbodem, de recirculatie van afvalstoffen en de vorming van onze voedingsbronnen, om maar een paar voorbeelden te noemen.
Ook bij onze eigen fysiologie zijn heel veel micro organismen betrokken, ze zijn daarvoor vaak onontbeerlijk. Er leven bijvoorbeeld meer dan 70 soorten micro organismen in onze darmen, die helpen om voedingsstoffen te verwerken. Sommigen onder ons zullen de bekende bacterie colibacterie (E. coli = Escherichia coli) wel kennen. Dit is een minuscule bacterie die in onze dikke darm woont. Deze colibacterie leeft van de resten van voedsel en maakt het voor ons waardevolle vitamine K. Ons lichaam heeft vitamine K nodig om stollingseiwitten te vormen door de lever. We spreken in dit kader van symbiose, dat wil zeggen het in nauw contact met elkaar samenleven van twee totaal verschillende organismen. Tot zover de algemene beschrijving van microbiologie, hopelijk kan u nu een antwoord vormen op de vraag: “wat is microbiologie?”.
Medische microbiologie
Slechts een klein deel van alle micro organismen is in staat de mens ziek te maken. Met dit deel houdt zich de medische microbiologie bezig. Zij bestudeert ook de organismen die ons niet ziek maken, meer gedefinieerd zijn het de micro organismen die in ons gevestigd zijn.
Medische microbiologie wordt beoefend tegen de achtergrond van de relatie tussen gast (het micro organisme) en gastheer (de mens). Als een persoon ziek wordt, is dit bepaald door verschillende factoren. De meest bekende is de weerstand van de mens, wat bij iedereen anders is. Een andere factor is de stootkracht van het virus. We weten allemaal uit ervaring dat de ene persoon wel, de andere persoon niet ziek wordt terwijl beiden zijn besmet met een ziekteverwekker.
Geschiedenis
Microbiologie heeft een rijke geschiedenis. Het heeft tot in de vorige eeuw geduurd eer men ontdekte dat er zich onzichtbare wezentjes bestaan die in staat zijn mensen min of meer ernstig ziek te maken. Twee belangrijke onderzoekers uit die tijd, die de basis legden voor de bacteriologie als wetenschap, waren Louis Pasteur (1822-1895) en Robert Koch (1843-1910). Louis Pasteur zag als eerste het belang in van ontsmetten als maatregel ter voorkoming van veel ziekten. Dankzij zijn ideeën begon Lister operatieapparatuur te steriliseren en benadrukte Semmelweis de grote noodzaak van hygiëne rondom het kraambed. Pasteur verrichte ook al proeven die de grondslag vormden voor het latere vaccineren. Het lukte hem bij dieren een zekere immuniteit op te bouwen tegen anthrax (miltvuur) en rabiës (hondsdolheid). In dit verband moet zeker ook Jenner genoemd worden, een plattelandsarts wie het opviel dat diegene die ooit een koepokinfectie hadden opgelopen nauwelijks ziek werden als er een epidemie heerste van gewone pokken. Hij ging zelfs zo ver dat hij bij een jongen experimenteerde door bij hem de inhoud van een koepokblaasje in de huid te injecteren. Later bleek de jongen inderdaad immuun tegen pokken.
Robert Koch ontdekte de tuberkelbacil. Dit was een belangrijke ontdekking, aangezien in die tijd tuberculose volksvijand nummer één was. Ook de tuberculinereactie werd door hem ontwikkeld en gebruikt ter ontdekking van een tuberculose infectie. Daarnaast bedacht Koch bacteriologische onderzoeksmethoden, die nog steeds de basis vormen voor het hedendaagse bacteriologische onderzoek.
Lees meer over microbiologie via http://nl.wikipedia.org/wiki/Microbiologie.